Erover praten
Als je te weten bent gekomen of vermoedt dat iemand zichzelf beschadigt, ben je meestal geschrokken. Hoe in zo’n situatie te reageren? Het belangrijkste is: praat erover! Hieronder vind je wat aandachtspunten voor als je het gesprek aangaat als ouder of als vriend(in), broer of zus.
Algemeen
- Probeer meelevend te zijn en begrip te tonen. Zie zelfbeschadigend gedrag als een manier om met ondraaglijke situaties en ondraaglijke gevoelens om te gaan. Het is geen aanstellerij of aandachttrekkerij. Interpreteer zelf niet te veel en vraag wat de zelfbeschadiging voor hem of haar betekent en probeer dat te begrijpen.
- Reageer met bezorgdheid, wees niet-veroordelend en reageer niet met angst, shock of afkeer.
- Benadruk, als hij of zij vertelt over de zelfbeschadiging, hoe goed het is dat hij of zij het vertelt. Voor de meeste mensen is het een grote stap om er mee naar buiten te treden.
- Houd het gesprek open en spreek je zorgen uit in plaats van je vermoedens/beschuldigingen op tafel te leggen.
- Luister naar wat er gezegd wordt en ga na of je begrijpt wat er gezegd is. Bijvoorbeeld: “Ik wil even nagaan of ik goed begrepen hebt wat je bedoelt?”
- Wees vooral geïnteresseerd in de ander als persoon en niet alleen als iemand die zichzelf schaadt.
- Wijs op de informatie op deze site.
Misschien heb je ook iets aan de gesprekstips voor professionals.
Zelfmoord
In principe wil iemand die zichzelf beschadigt zichzelf niet doden. Maar als de problemen erger worden kan de wanhoop en de hopeloosheid toenemen en kunnen gedachten aan zelfdoding ontstaan.
Verwijs dan naar 113-zelfmoordpreventie. Daar kan de ander terecht voor informatie en steun. Er is ook een speciale app die de jongere kan gebruiken: BackUp. De app bevat verschillende tools die kunnen helpen een crisis te overbruggen of een volgende crisis te voorkomen.
Kijk zelf ook op de site van 113. Ook jij kunt als ouder, vriend, vriendin, broer of zus met je zorgen en vragen bij 113 terecht.
Aandachtspunten voor ouders
- Het is normaal om in eerste instantie te schrikken en je onmachtig te voelen. Belangrijk is om je daar niet door te laten leiden. Laat zien wat het met je doet, zonder je mee te laten slepen door je emoties. Zeg gerust dat je ergens boos of verdrietig over bent of dat je ergens van schrikt als dat zo is. Ga er ook weer niet al te niet uitgebreid op door.
- Probeer niet kwaad te reageren en toon je teleurstelling niet. Je kind voelt zich anders nog schuldiger, minder waard en het kan zijn dat hij of zij zichzelf daardoor nog meer gaat beschadigen.
- Heb je het idee dat je als ouder medeoorzaak bent van de spanningen, bespreek dat dan.
- Presenteer jezelf als ouder zelfverzekerd en onder controle (hoe je je ook voelt). Bijvoorbeeld: “Laten we dit samen proberen te bespreken om zo een weg hieruit te vinden.”
- Laat weten dat je samen naar hulp kunt zoeken en dat je kind dat niet alleen hoeft te doen. Stel voor om een afspraak te maken bij de huisarts of een andere zorgverlener.
- Ga er niet vanuit dat je kind meteen gaat stoppen. Eis dit ook niet van je kind. Dat werkt niet.