Signalen

Vaak schamen jongeren zich voor hun zelfbeschadiging. Ze zullen hun zelfbeschadiging proberen te verbergen maar er zijn dan wel signalen.

Fysiek:

• Onverklaarde krassen in de huid, snij- of brandwonden (bijv. van sigaretten) of kneuzingen. Met name op armen, benen en buik.
• Onverklaarde lichamelijke klachten zoals hoofdpijn of buikpijn.

Psychologische signalen:

• Plotselinge stemmingswisselingen.
• Verlies van interesse en plezier in activiteiten die eerder wel plezier gaven, met andere woorden een neerslachtig gevoel of depressieve symptomen.
• Problemen op zichzelf betrekken met daaraan gepaard schuldgevoel en/of gevoelens van mislukking, waardeloosheid, uitzichtloosheid of woede.
• Opvallende veranderingen van de prestaties op school, op het werk of thuis. Denk aan slechte cijfers, maar ook aan ineens hele goede cijfers.
• Minder deelname aan of volledig terugtrekken uit sociale situaties en verslechterde communicatie met vrienden en familie.
• Veranderingen in slaap- en eetpatroon.
• Niet bereikbaar zijn.

Gedrag bedoeld om anderen niks te laten merken:

• Het bedekken van het lichaam en/of vermijden van situaties waar armen of benen te zien zijn, zoals nooit willen zwemmen of verzuim bij bijvoorbeeld de gymles of zich nooit willen omkleden waar anderen bij zijn.
• Het dragen van kleding die niet bepaald past bij de weersomstandigheden, zoals lange mouwen en broeken terwijl het erg warm is.
• Het krampachtig zorgen niet aangeraakt te worden door een wond of pijn.
• Het op gekke plekken verbergen van voorwerpen zoals scheermesjes of aanstekers (bijvoorbeeld aan de achterkant van de kastlades) en/of voorwerpen niet weg willen doen als daarom gevraagd wordt.
• Het verbergen of apart wassen van de eigen kleding.
• Vreemde excuses voor de verwondingen.
• Zich terugtrekken in eigen kamer of badkamer.

Bij een vermoeden

Als je vermoed dat je zoon, dochter, vriend(in) broer of zus zichzelf beschadigt, ga daar dan over in gesprek. Hoe eerder hoe beter. Als het nog geen vast patroon is geworden, is iemand vaak beter te helpen.

Zie stoppen met zelfbeschadiging niet als het eerste doel. Het is belangrijk om eerst uit te vinden wat voor functie zelfbeschadiging voor hem of haar heeft. Zomaar ‘eisen’ dat iemand stopt, zonder een alternatieve strategie om staande te blijven, werkt niet.