Erover praten

Wanneer een jongere zichzelf beschadigt roept dat veel emoties op. Veel mensen vragen zich af hoe ze moeten reageren wanneer ze merken dat een jongere zich beschadigt of als ze vermoeden dat iets dergelijks speelt. Het belangrijkste is: praat er over. Zeker wanneer een jongere je in vertrouwen neemt en daarmee een deur open zet, is luisteren en praten belangrijk.

Ga ook zo snel mogelijk in gesprek met de jongere als er signalen zijn dat de jongere zichzelf beschadigt. Hoe eerder een jongere in gesprek gaat over de zelfbeschadiging, hoe beter dat is. De zelfbeschadiging is dan nog geen vertrouwd gedragspatroon en de jongere is daardoor beter te helpen.

Geef informatie

Veel jongeren die zichzelf beschadigen, willen vooral informatie en niet gelijk naar de hulpverlening verwezen worden. Een luisterend oor en werken aan onderling vertrouwen is het startpunt. De jongeren denken dat ze anders zijn dan anderen. Ze schamen zich en veroordelen vaak hun eigen gedrag. Jongeren geven aan behoefte te hebben aan willen weten dat zij niet de enige zijn die zichzelf beschadigt. Informeer de jongeren daarom over dat ze niet de enige zijn en dat zelfbeschadigend gedrag een overlevingsmechanisme is, een manier voor omgaan met emoties. Zij kunnen baat hebben bij contact met lotgenoten.

Zoek alternatieven en afleiding

Wat zijn andere manieren om moeilijke momenten door te komen? Professional en jongere zoeken samen naar ‘alternatief gedrag’. Waar en bij wie kan steun gezocht worden? Wat kunnen anderen doen om te helpen? Maar zeker ook: Wat zorgt voor afleiding?

Het is de bedoeling dat iemand leert op een minder destructieve manier met negatieve gevoelens om te gaan. Zelfbeschadiging is één manier om met moeilijke gevoelens om te gaan – maar dat kunnen andere dingen ook zijn. Afleiding zoeken, stressbeheersingstechnieken leren en nadenken over alternatieve manieren om extreme emoties de vrije loop te laten en te uiten zijn daarom erg belangrijk.

Soms kunnen sociale activiteiten of een sportclub de eerste stappen vormen naar afleiding en ondersteuning.

De Landelijke Stichting Zelfbeschadiging heeft een lijst alternatieven voor zelfbeschadiging die behoorlijk inspiratie geeft: https://www.zelfbeschadiging.nl/alternatieven-voor-zelfbeschadiging/