Mogelijke signalen
Fysiek:
- Onverklaarde krassen in de huid, snij- of brandwonden (bijv. van sigaretten) of kneuzingen. Met name op armen, benen en buik.
- Onverklaarde lichamelijke klachten zoals hoofdpijn of buikpijn.
Psychologische signalen:
- Plotselinge stemmingswisselingen.
- Verlies van interesse en plezier in activiteiten die eerder wel plezier gaven, met andere woorden een neerslachtig gevoel of depressieve symptomen.
- Problemen op zichzelf betrekken met daaraan gepaard schuldgevoel en/of gevoelens van mislukking, waardeloosheid, uitzichtloosheid of woede.
- Opvallende veranderingen van de prestaties op school, op het werk of thuis. Denk aan slechte cijfers, maar ook aan ineens hele goede cijfers.
- Minder deelname aan of volledig terugtrekken uit sociale situaties en verslechterde communicatie met vrienden en familie.
- Veranderingen in slaap- en eetpatroon.
- Niet bereikbaar zijn.
Gedrag bedoeld om anderen niks te laten merken:
- Het bedekken van het lichaam en/of vermijden van situaties waar armen of benen te zien zijn, zoals nooit willen zwemmen of verzuim bij bijvoorbeeld de gymles of zich nooit willen omkleden waar anderen bij zijn.
- Het dragen van kleding die niet bepaald past bij de weersomstandigheden, zoals lange mouwen en broeken terwijl het erg warm is.
- Het krampachtig zorgen niet aangeraakt te worden door een wond of pijn.
- Het op gekke plekken verbergen van voorwerpen zoals scheermesjes of aanstekers (bijvoorbeeld aan de achterkant van de kastlades) en/of voorwerpen niet weg willen doen als daarom gevraagd wordt.
- Het verbergen of apart wassen van de eigen kleding.
- Vreemde excuses voor de verwondingen.
- Zich terugtrekken in eigen kamer of badkamer.
Risicofactoren
Jongeren lopen meer risico om zichzelf te beschadigen als er sprake is van:
- Een onveilige hechting
- Lastige gezinsproblematiek; bijv. mishandeling, seksueel misbruik, scheiding ouders
- Emotionele ontregeling door traumatische ervaringen
- Onvoldoende steun in een moeilijke levensfase
- Een gebrek aan steun uit de omgeving
- Het onvermogen om gevoelens te uiten